Europese Verordening 536/2014

De nieuwe Europese verordening 536/2014 (Clinical Trial Regulation, CTR) werd van kracht op 31 januari 2022. Dit houdt een nieuwe manier in waarop klinisch geneesmiddelenonderzoek in de Europese Unie (EU) wordt uitgevoerd. De verordening harmoniseert de procedures voor de indiening, beoordeling en het toezicht van klinisch geneesmiddelenonderzoek in de EU via het centraal informatiesysteem voor klinische proeven (Clinical Trials Information System, CTIS). 

CTIS is het centrale toegangspunt voor het indienen van aanvragen voor klinische proeven in de EU en de Europese Economische Ruimte (EER). CTIS bestaat uit verschillende onderdelen.

Centraal informatiesysteem (CTIS)

•    Een sponsor-werkruimte voor opdrachtgevers van klinische proeven en de organisaties die met hen samenwerken. De beveiligde sponsor-werkruimte helpt opdrachtgevers van klinische proeven bij het voorbereiden van hun aanvraag en het samenstellen van de ondersteunende documentatie die voor beoordeling moet worden ingediend. 
•    Een werkruimte voor de bevoegde autoriteiten van de EU-lidstaten en EER-landen, en voor de Europese Commissie. Deze beveiligde werkruimte voor de autoriteiten ondersteunt de activiteiten van de EU-lidstaten, de EER-landen en de Europese Commissie bij de beoordeling van en het toezicht op klinisch geneesmiddelenonderzoek.
•    Het publiek heeft via de openbare website toegang tot gedetailleerde informatie over alle klinische proeven die in de EU en de EER worden uitgevoerd, zodra de aanvragen daarvoor via CTIS worden ingediend en goedgekeurd.

De EU-lidstaten en EER-landen beoordelen en monitoren de klinische proeven in CTIS. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) bouwt en onderhoudt CTIS. De Europese Commissie zorgt voor de correcte interpretatie en uitvoering van de verordening klinische proeven.

Overgangsperiode

De verordening voor klinische proeven voorziet een overgangsperiode van drie jaar voor de volledige overschakeling naar CTIS. 
•    Van 31 januari 2022 tot en met 30 januari 2023 hebben opdrachtgevers van klinische proeven de keuze om hun aanvraag via de nationale indieningsprocedures in te dienen volgens Richtlijn 2001/20/EG over klinische proeven of via CTIS volgens de Verordening over klinische proeven
•    Vanaf 31 januari 2023 moeten alle nieuwe aanvragen voor klinisch geneesmiddelenonderzoek in de EU/EER worden ingediend via CTIS volgens de Verordening over klinische proeven.
•    Vanaf 31 januari 2025 vallen proeven die volgens de richtlijn voor klinische proeven waren goedgekeurd en die nog niet zijn afgerond, ook onder de Verordening over klinische proeven en moeten ze worden ingevoerd in CTIS.

Verwerking van klinisch geneesmiddelenonderzoek in CTIS 

Opdrachtgevers van klinische proeven die goedkeuring willen krijgen voor een klinische proef in een of verschillende EU/EER-lidstaten, moeten daarvoor via CTIS slechts één aanvraagformulier en het ondersteunende dossier indienen. De indiening van het aanvraagformulier voor een klinische proef en het ondersteunende dossier omvat ook de openbare registratie van de klinische proef. 

CTIS zal de dagelijkse bedrijfsprocessen van de EU-lidstaten, EER-landen en opdrachtgevers ondersteunen gedurende de hele duur van een klinische proef. Het systeem voorziet in regelgevend toezicht op klinische proeven en in instrumenten voor supervisie en monitoring.

Registratie voor het gebruik van CTIS

Wie CTIS wil gebruiken, moeten beschikken over een EMA-account. Gebruikers die al een EMA-account hebben, bijvoorbeeld om Eudravigilance of de stoffen-, producten-, organisatie- en referentiedatabank (SPOR) te gebruiken, hoeven geen nieuw account aan te maken. Gebruikers die geen EMA-account hebben, kunnen zich registreren via het accountbeheer van EMA.

Het kan zijn dat organisaties extra registratiestappen moeten doorlopen op basis van de aanpak voor gebruikersbeheer die voor CTIS werd gekozen. De organisatiegerichte aanpak maakt gebruikersbeheer mogelijk via een beheerder op het niveau van de organisatie, in plaats van op het niveau van een individuele proef. Dit is bedoeld voor organisaties die verschillende proeven via CTIS uitvoeren. Om gebruik te kunnen maken van deze organisatiegerichte aanpak moeten organisaties ervoor zorgen dat ze zijn geregistreerd in het organisatiebeheersysteem van het EMA en moeten ze een CTIS High Level Administrator registreren via EMA-accountbeheer.

Meer informatie

•    Algemene informatie over de verordening voor klinische proeven en CTIS
•    CTIS-handboek voor opdrachtgevers 
•    CTIS-opleidingsprogramma
•    De CTIS-catalogus van cursusmateriaal op de pagina over het opleidingsprogramma op de website van het EMA geeft een overzicht van het opleidingsprogramma.   
•    EMA biedt ook training sessies aan voor extra leermogelijkheden. Video opnames van deze ‘walk in clinics’ of ‘bitesize talks’ en ondersteunend materiaal zijn op deze pagina beschikbaar.
•    CTIS-nieuwsbrief
•    Verordening over klinische proeven – Eudralex, volume 10, richtsnoeren voor klinische proeven
•    Module 22 over de introductie van CTIS voor publieke gebruikers: veelgestelde vragen en beknopte handleiding

Inhoud van een CTR-dossier voor een klinische proef 

De inhoud van een CTR-dossier voor een klinische proef wordt beschreven in bijlage I van de Verordening over klinische proeven en ook in dit document.

De sjablonen van de aanvraagdocumenten in Deel II zijn ontwikkeld door de Europese Commissie en zijn beschikbaar in hoofdstuk I van Eudralex, volume 10.
•    Wervingsprocedure en procedure voor geïnformeerde toestemming
•    Vergoeding voor deelnemers aan een proef
•    Belangenverklaring van de hoofdonderzoeker

Bijzonderheden voor België

In België gelden enkele bijzonderheden voor de inhoud van het CTR-dossier voor klinische proeven.

Deel I
•    Protocol synopsis moet minstens in de drie landstalen worden ingediend: Nederlands, Frans en Duits.
•    Etiketten moeten in de drie landstalen worden ingediend: Nederlands, Frans en Duits, behalve zoals beschreven in de wet van 7 mei 2017.

Deel II
•    Verplicht BE-sjabloon voor geschiktheid van de site. De nieuwe versie van 6 juni 2023, die alleen door de CEO van het ziekenhuis moet worden ondertekend, is gepubliceerd. Tot eind september 2023 kan het oude Belgische sjabloon, dat zowel door de hoofdonderzoeker als de CEO moest worden ondertekend, nog steeds voor indieningen gebruikt worden. Vanaf oktober 2023 moet het nieuwe sjabloon worden gebruikt.
•    Het gebruik van deze sjablonen is niet verplicht, maar sterk aanbevolen:
o    sjabloon voor geïnformeerde toestemming voor interventionele klinische proeven met geneesmiddelen bij volwassen patiënten ;
o    sjabloon voor geïnformeerde toestemming voor klinische proeven met vaccins bij volwassen gezonde vrijwilligers ;
o    curriculum vitae van de hoofdonderzoeker (ontwikkeld door de Europese Commissie met BE-addendum over specifieke technische expertise) .

Wettelijk kader
Het wettelijk kader op Belgisch niveau voor de behandeling van de aanvragen voor klinische proeven ingediend volgens verordening 536/2014 wordt beschreven in onderstaande wetteksten.
•    Wet van 7 mei 2017 betreffende klinische proeven met geneesmiddelen voor menselijk gebruik
•    Koninklijk besluit van 9 oktober 2017 tot uitvoering van de wet van 7 mei 2017 betreffende klinische proeven met geneesmiddelen voor menselijk gebruik.


Infosessies over de verordening voor klinische proeven

Presentaties van de infosessies op 10 maart 2023 en op 15 september 2023

Contact
Afdeling Onderzoek en Ontwikkeling

ct.rd@fagg-afmps.be

 

Laatste update op 07/02/2024