Antibioticagebruik in de veeteelt: BelVet-SAC rappport 2016

Datum: 03/07/2017

Op 30 juni 2017 werd het achtste BelVet-SAC (Belgian Veterinary Surveillance of Antibiotic Consumption) rapport gepubliceerd met de resultaten van het antibioticagebruik in de diergeneeskunde.

Om het gebruik in verhouding tot het aantal aanwezige dieren te kunnen plaatsen, werd als noemer de biomassa gebruikt. Dit is de som van de in 2016 in België geproduceerde kilogram vlees van runderen, varkens, pluimvee en kleine herkauwers, aangevuld met het aantal aanwezige melkkoeien.

De BelVet-SAC resultaten voor 2016 zijn bemoedigend.

  • In 2016 werd een daling in gebruik waargenomen van 4,8 % (in mg/kg biomassa) in vergelijking met 2015.
    In absolute cijfers betekent dit een daling van het gebruik van antibiotica met 6,9 %, met name 1,5 % voor farmaceutica en 29 % voor antibacteriële voormengsels. Tegelijkertijd daalde de biomassa met 2,1 % in 2016 ten opzichte van 2015.
  • We noteren een zeer aanzienlijke daling –(53,1 %) in het gebruik van antibiotica die van kritisch belang zijn voor de menselijke geneeskunde, zoals cefalosporines van de 3de en 4de generatie en fluorochinolonen. Dit hoogstwaarschijnlijk naar aanleiding van de invoering van nieuwe wetgeving, namelijk het koninklijk besluit 21 juli 2016 betreffende de voorwaarden voor het gebruik van geneesmiddelen door de dierenartsen en door de verantwoordelijken van de dieren, dat vanaf 8 augustus 2016 strikte voorwaarden oplegt voor het gebruik van deze antibiotica bij voedselproducerende dieren.
  • Voor de meeste antibacteriële klassen wordt een daling van het gebruik vastgesteld.
    Dit is zeer uitgesproken voor chinolonen (-57,5 %), maar ook aanzienlijk voor tetracyclines (-15,2 %), macroliden (-11,4 %) en polymyxines (-9,9 %). Voor deze laatste klasse antibiotica is het al het 4de opeenvolgende jaar dat er een aanzienlijke daling wordt waargenomen. Deze daling heeft wellicht te maken met het verdere gebruik van zinkoxide (ZnO) bij biggen als alternatief voor polymixines (Colistine) bij de behandeling van speendiarree.
    In vergelijking met 2012 (vóór de goedkeuring van ZnO) is het gebruik van polymyxines al met 54,5 % gedaald. Colistine werd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) recent heringedeeld bij de kritische middelen met de hoogste prioriteit.
  • In het BelVetSac-rapport 2016 werden voor het eerst ook een aantal gegevens opgenomen over het gebruik van antibiotica bij gezelschapsdieren (hoofdzakelijk via de omzet van tabletten). In 2016 waren penicillines en cefalosporines goed voor ca. 65 % van de totale omzet bij katten en honden, terwijl moleculen van kritisch belang goed waren voor 3,5 % van de totale omzet.

Sinds 2011 (referentiejaar voor de AMCRA 2020 doelstellingen) is er een globale cumulatieve daling in het antibioticagebruik van 20 % (15,27 % in antibacteriële farmaceutica en 38,2 % in antibacteriële voormengsels).

Hoewel het om een veelbelovend resultaat gaat, is dit nog 30 % boven de AMCRA 2020 doelstelling, namelijk een globale daling met 50 %. De cumulatieve daling van het gebruik van antibacteriële voormengsels sinds 2011 ligt nu op 38,2 %. Er werd tegen eind 2017 en daling met 50 % beoogd. Dit betekent hoe dan ook dat in de komende jaren (2017-2020) verdere belangrijke inspanningen nodig zijn.

Meer informatie:

BelVet-Sac rapporten

Laatste update op 11/07/2017